Inleiding tot het Antropoceen
In een prachtig nieuw boek maken professoren Simon Lewis en Mark Maslin van London University College een overtuigend argument dat de aarde het Antropoceen is binnengegaan (een combinatie van de Griekse woorden voor ‘mens’ en ‘recent’). De mens is letterlijk een natuurkracht geworden. Dit betekent dat menselijke activiteit de aarde van de ene toestand in de andere verandert. Om het Antropoceen te definiëren, definiëren deze geleerden een raamwerk in drie delen:
- Zijn er aanwijzingen dat menselijke activiteiten de aarde in een nieuwe staat hebben geduwd? Kortom, ja. De uitstoot van broeikasgassen vertraagt de volgende ijstijd en menselijk handelen beïnvloedt de evolutie. Beide zullen te zien zijn in toekomstige fossielenbestanden.
- Is de nieuwe staat gemarkeerd in geologische afzettingen? Nogmaals, het antwoord is ja. Veranderingen in het kooldioxidegehalte worden opgeslagen sinds de uitbreiding van de landbouw. Verontreiniging van de industriële revolutie is zichtbaar in moerassedimenten en bomen registreerden nucleaire neerslag.
- Wanneer vond de omschakeling plaats? Van vier kandidaten kiezen de auteurs voor de Columbian Exchange en de resulterende Orbis-piek (een laagste punt in CO2) als het begin van het Antropoceen:
(..) na de aankomst van Columbus in 1492 kwamen ongeveer 50 miljoen mensen in Amerika om en stortte de landbouw over een continent in. (..) Uitgestrekte stukken land groeiden terug tot bos, waardoor miljarden tonnen koolstof uit de atmosfeer en in de nieuwe bomen werden verwijderd. Dit wordt gezien als een dip in het niveau van kooldioxide in de atmosfeer (..), met als laagste punt 1610, gevangen in Antarctisch gletsjerijs [d.w.z. de zogenaamde Orbis-spike].
Hoe Lewis en Maslin ons naar deze conclusies hebben geleid, is fascinerend om te lezen. Als je van Guns, Germs and Steel, Sapiens, The Mating Mind en The Origins of Political Order hield, zul je dit boek geweldig vinden. (Al deze boeken worden trouwens uitgelicht in een ander bericht, je kunt dat bericht hier lezen.) Hieronder staat een mooie infografiek die (enkele) van de onderwerpen laat zien waar ze je doorheen zullen leiden:
Bron: UCL, https://www.ucl.ac.uk/news/2018/jun/scientists-propose-changing-rules-history-avoid-environmental-collapse
Waarom zouden managers zich zorgen moeten maken over het Antropoceen? 3 redenen.
Ik hoor je bijna denken: “Allemaal goed genoeg dat dit een geweldig boek is, maar waarom is dit ook een geweldig boek vanuit een zakelijk perspectief?”. Dit zijn mijn 3 redenen:
1. Het Antropoceen heeft zijn weg gevonden naar het reguliere vocabulaire met betrekking tot externe effecten van het bedrijf. De term Antropoceen is een kwestie van enorm debat (of we nu officieel het Antropoceen moeten gebruiken als een nieuwe geologische tijdschaal die het Holoceen volgt). Het debat zelf is van weinig belang voor het bedrijfsleven. Het gevolg is echter dat het in het reguliere vocabulaire terecht is gekomen. De link naar externe effecten van het bedrijf is snel gemaakt, en daarom moet u zich vertrouwd maken met de term. [Een externaliteit is, zoals u weet, een negatief gevolg van een economische activiteit die wordt ervaren door niet-verwante derden.] Zoals klimaatverandering in de jaren negentig het heersende vocabulaire is geworden, duikt het Antropoceen steeds meer op. Toonaangevende kranten, tijdschriften en organisaties pikken het al op, zie bijvoorbeeld: Nature, Wall Street Journal, het World Economic Forum en the Guardian. Er is zelfs een multimediaproject bestaande uit een film, een boek, tentoonstellingen en een interactieve website dat veel media-aandacht krijgt. Dit maakt de weg vrij voor systeemdenken en steeds meer mensen en organisaties zullen zich afvragen hoe uw bedrijfsvoering (als integraal onderdeel van het Antropoceen) de systemen van de aarde beïnvloedt. Heb je al een allesomvattend antwoord op deze vraag? Heeft u innovatieve duurzaamheidsstrategieën die rekening houden met het Antropoceen als centraal concept? Beschikt u over de rapportageprocessen om deze vraag aan te pakken?
2. Het Antropoceen staat centraal in de toenemende ESG-druk op uw bedrijf. Inzicht in het Antropoceen zal de vraag beantwoorden waar de steeds toenemende ESG-druk op bedrijven vandaan komt. Aangezien steeds meer mensen zullen begrijpen dat de aarde een gesloten systeem is (zie reden nummer 1), kunt u verwachten dat elke impact die uw bedrijf op dat systeem heeft, vroeg of laat onder de loep wordt genomen. Ik betoog dat door het tijdperk waarin we leven, d.w.z. het Antropoceen, als de allesomvattende kracht op de systemen van de aarde en op zijn beurt op het welzijn van mensen te plaatsen, je een model krijgt om te begrijpen waarom er een wildgroei aan sociale bewegingen en ngo’s is. aandringen op veranderingen in wet- en regelgeving, rapportagepraktijken en bedrijfsmodellen. Een mogelijk beeld van hoe het Antropoceen ̶ door zijn druk op fysieke en sociale systemen ̶ druk uitoefent tot op het niveau van het bedrijf om bedrijfsmodellen, bedrijfsprocessen en bedrijfspraktijken te veranderen, zou er als volgt uit kunnen zien:
3. Het Antropoceen kan worden gebruikt als bovenbouw voor alle ESG-gerelateerde onderwerpen. Als je, net als ik, moeite hebt gehad met hoe alle verschillende onderwerpen in het ESG-rijk in elkaar passen, kan het concept van het Antropoceen worden gebruikt als een nuttig hulpmiddel. Door zowel sociale als natuurlijke/fysieke onderwerpen in de bovenstaande figuur uit te zetten, heb je een superstructuur waar je alle ESG-onderwerpen kunt vinden die van invloed kunnen zijn op het bedrijfsmodel, de strategie en de processen van je bedrijf. Dit kan een nuttige aanvulling zijn op tools die je al hebt (bijvoorbeeld een materialiteits- of prioriteitsmatrix) en kan worden gebruikt om uiteenlopende onderwerpen, zoals het Akkoord van Parijs, Planetary Boundaries, de SDG’s of radicale transparantie, te volgen en te begrijpen. In bovenstaande figuur heb ik een aantal bekende concepten uitgezet om te eindigen met onderstaande figuur:
Waarom “De menselijke planeet – Hoe we het Antropoceen hebben gecreëerd” lezen?
Het Antropoceen, met alles wat het met zich meebrengt (slechts een paar van de onderwerpen die in het boek aan bod komen en waarvan je op de hoogte moet zijn, zijn: de mens als een natuurkracht; positieve terugkoppelingslussen; complexe systemen; gebruik van steeds meer energie; opwekking en verwerking van meer informatie; toename van collectief menselijk handelen) is een handig superraamwerk om ESG-onderwerpen te verbinden die zonder zo’n raamwerk afzonderlijk zouden kunnen worden overwogen.
Zelfs als u het verband niet ziet met de ESG-inspanningen, -strategie of -processen van uw bedrijf, en zelfs als u de noodzaak niet inziet om een nieuwe geologische tijdschaal te definiëren (het kan me niet schelen; zie ook dit artikel in Scientific American ), is dit een boek dat het lezen waard is. Zoals de recensent in The Guardian schreef:
‘Briljant geschreven en echt een van de belangrijkste boeken die ik ooit heb gelezen.’